12.3.20

De Woonweek: Woningnood in tijden van corona

Sinds het coronavirus ook Nederland heeft bereikt, houdt het de gemoederen flink bezig. Zo ook bij de vele redacties, zodat het de belangstelling van media voor dat andere grote probleem vrijwel heeft verdrongen: het tekort aan woningen en de steeds maar stijgende huizenprijzen. Je kunt geen artikel openen of je komt ‘het virus’ tegen.

Huizenprijzen stoppen met stijgen
Ondertussen is die stijging van de huizenprijzen ineens tot stilstand gekomen. In Amsterdam. En het heeft niet eens met het coronavirus te maken, want dit is al in januari gebeurd. Het bedrijf Ortec, dat rekenmodellen maakt, heeft vastgesteld dat in de hoofdstad zelfs sprake is van een lichte daling. Daarentegen stijgen de prijzen van huizen het hardst in Friesland en Drenthe. Deze ontwikkeling wordt nog niet ondersteund door de cijfers van het CBS, dat alleen per kwartaal de cijfers per regio publiceert. Volgens het Centraal Bureau voor de statistiek was de algehele prijsstijging in januari 6,3% ten opzichte van een jaar eerder.

Huurcontract via Mailchimp
De almaar stijgende prijzen voor wonen heeft soms lelijke gevolgen. Huurcontracten bevatten soms de vreemdste bepalingen en opzeggingen worden op zeer ongebruikelijke manieren verstuurd. Zo publiceerde de Woonbond een zaak, waarin de verhuurder het tijdelijke contract met een bewoner had opgezegd via Mailchimp. Mailchimp is een service waarmee nieuwsbrieven worden verstuurd, zoals Honk Woonnieuws. De rechter oordeelde dat dit geen betrouwbare manier is om een e-mail te verzenden voor de opzegging van een huurcontract en dat dus de opzegging niet geldig was.



Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft ondertussen onderzocht wat het met mensen doet, als zij onzeker zijn over hun woonsituatie. In het rapport ‘Een verkenning naar de relatie tussen onzekerheid, controle en het Nederlandse woonbeleid’ concludeert het PBL dat er een directe relatie bestaat tussen de onzekerheid op het gebied van wonen en het welbevinden van mensen. Problemen met wonen hebben gevolgen voor een toenemende behoefte aan zorg en een tekort aan welzijn.

Rijksbureau voor Omgevingskwaliteit
Nu in de Tweede Kamer een meerderheid is gevonden voor de terugkeer van een ministerie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening, willen het College van Rijksadviseurs en de Raad voor Cultuur nog een stap verder. Volgens berichtgeving van de Volkskrant adviseren zij de regering om een Rijksbureau voor Omgevingskwaliteit in het leven te roepen. Zo’n nationaal bureau moet provincies en gemeenten behoeden voor ruimtelijke blunders in de talrijke bouwprojecten die nog op stapel staan. De adviseurs vrezen de verrommeling en verdozing van het landschap als niet heel gauw wordt ingegrepen.

In een artikel op de website Vastgoedmarkt.nl pleit architect en projectontwikkelaar Robert Winkel voor het tegendeel. Gemeenten dienen wat hem betreft veel meer de regie te pakken bij het invullen van de woonbehoeften. “Nu speelt nog vaak het argument dat de gemeente grond vaak niet in eigendom heeft en daarom niets kan doen. Maar in Duitsland hebben gemeenten een ‘override’ knop gekregen waarmee ze een bouwontwikkeling alsnog kunnen tegenhouden als deze niet past binnen het lokale beleid.” Volgens Robert Winkel is de intrede van het coronavirus een signaal dat het neoliberalisme en de globalisering hun beste tijd hebben gehad.

Coronavirus als speculatie
En zo sluipt het coronavirus ook deze column weer binnen. Zo hebben woningcorporaties in Zeeland besloten om geen reparaties uit te voeren bij huurders die niezen, hoesten of koorts hebben; vertelt Omroep Zeeland. De verhuurders willen immers niet dat hun werknemers worden aangestoken tijdens hun werk. De website InFinance concludeerde deze week dat het coronavirus een forse invloed heeft op de hypotheekrente, die opnieuw is verlaagt. En zo is behalve de woningmarkt nu ook ‘het virus’ een speculatiebron geworden.